Lego Powered Up Ekosistemi Hakkında

Ali Orhun Akkirman
5 min readDec 3, 2022

Bir süredir eskiden beri takip ettiğim ama tam anlamıyla girmediğim Lego dünyasının teknik alanların girme düşüncesi ile girdiğimden dolayı Türkçe kaynak eksikliklerini ve teknik detayları anlatmayı düşündüğüm yazı ve içerikler hazırlamayı düşünüyorum.

Öncelikle konuya ilgim oğlum Bilgehan’ın doğumu ve sonrasında erken yaş (1.5 yaş) çocuklar için ele avuca daha iyi gelen Lego Duplo setlerini inceleyerek başladığını söyleyebilirim. Sonrasında “Lego Education” setlerini incelemeye başladım ve şuan emekli olmuş çeşitli eğitim setlerinin içerisinde Lego Technic parçalarını içermesi ve daha önceden sahip olduğum birkaç Lego setindeki technic parçalarını oynamam ile tekrar başladım.

Powered Up ekosistemi ne demek?

Powered Up ekosistemi, LEGO’nun 2007'nin sonunda duyurduğu “Power Functions” serisinin yerini alan 2018 yılında duyurulan ve 2020 yılında isimlendirilen seri. Özetle akıllı hub ile motor ve sensörleri, mobil uygulama ve bluetooth ile yönetilmeyi sağlayan cihazlar bütünü olarak düşünebiliriz.

Power Functions serisi ile arasındaki en önemli fark aşağıdaki görseldeki gibi iki farklı arabirime sahip olmaları. Güncel olan yani Powered Up Arabirimi 6 pinli bir sistemi içermekte. Powered Up Bağlantı arabirimi ile ilgili daha detaylı bilgi için bu adresi inceleyebilirsiniz.

Power Functions serisindeki cihazlarla uyum malesef bulunmamaktadır. Fakat 3. parti dönüştürücü kablolalar bulunmakta ise de ne kadar güvenilir olacağı tartışılır.

Bağlantı arabirimimizi sabitlediysek ekosistemi anlamak için Lego’nun aşağıdaki paylaşımını incelememiz yeterli olacaktır.

Yine özet geçmek gerekirse bu ekosistem içerisinde merkezde ortadaki “Hubs” kısmı bulunmakta. Bu hubs’lar çeşitli Lego setleri ile edinilmekte ve birazdan detaylandıracağım. Tam olarak sizin yönetim arabiriminiz ile sensör ve sürücüler arasındaki rolü üstlenmekteler.

Sol kısımda yer alan Kablosuz (bluetooth) kontrolcü veya Lego’nun resmi mobil uygulaması (Powered Up App) üzerinden sensör ve sürücüleri yönetebiliyorsunuz. Bu kısmı da detaylandıracağım.

Son olarak hub’ların yönetebileceği sensör ve sürücü çeşitliliği bulunmaktadır.

Powered Up ekosistemi normalde kendi başlarına sadece algılama ve güç sağlamaktadır fakat diğer Lego parçalarıyla etkileşime girebilmek için öncelikle Lego Technic parçaları ile haberleşmesi gerekmektedir. Bu Lego parçaları genellikle “Aks bağlantıları”ve “çeşitli konnektörler ve pinleri” içermektedir. Bunlar dışında diğer Technic parçalarıyla kullanılarak klasik Lego parçaları ile de entegrasyona girebilmektedir.

Merkezde bulunanlar yani Hublar

Sensör ve sürücüleri yönetmek için en azından bir hub tercihi yapılması gerekiyor. Bu hub’lar çeşitli Lego setleri içerisinde çıkmaktadır. Bu hub’lar genellikle bağlantı noktası sayısı, pil-batarya imkanı, içerisinde bulunan özellikler ve boyut entegrasyonlara göre ayrılabilir. Ben kendimce belirlediğim kategoriye göre ayıracağım.

2020–2021 tarihinde duyurulan Large Intelligent Hub ve Small Intelligent Hub, hublar içerisinde Li-iyon desteğine sahip, microusb ile şarj edilebilen bir hub. Bu açıdan diğer tüm hublar kalem pillerle çalıştığı için ayrılmakta. Kendi arasında ise 2 ve 6 port olmasına göre ayrılmakta. Ayrıca batarya büyüklüğü 630 mAH ve 2100 mAH; 5x5 LED görüntüleyici, jiroskop ve dahili hoperlör olarak da ayrılabilmektedir. Bu hub’lar şuan için Lego Mindstorm’un son temsilcisi Robot Inventor serisinden turkuaz olarak, Lego Education Spike Prime seti içerisinden sarı olarak ve Lego Education Spike Essential seti içerisinden de küçük sarı sürümü olarak çıkmakta.

Bu hublar dışında 2016 yılında yayınlanan WeDo 2.0 Hub (2 AA pil, 2 port), 2018 yılında yayınlanan -small- Hub (6 AAA pil, 2 port), 2017 yılında yayınlanan Move Hub (6 AAA pil, 2 port), 2027 yılında yayınlanan Technic Hub (6 AA, 4 port) ve 2021 yılında yayınlanan Technic Batarya Kutusu (6 AA, 2 port) olarak şekilde bulunabilmektedir. Bu hubların kendilerine göre farklı özellikleri olmasına rağmen ayırt edici olarak sadece Technic Batarya Kutusu’nda 2 adet lego girişi bulunup bu şekilde motorlara yön veya hız verecek şekilde elle ayar yapılmasına imkan vermektedir. Diğerleri arasında eğitim sensörü ve kendi içinde motor bulunmasına göre ayrılmaktadır.

Ayrıca Raspberry Pi’nin üzerine entegre olabilen, orjinal Lego destekli şekilde kendi üzerinde 4 port bulunan “Raspberry Pi Build Hat” ile de hub görevi görülebilmektedir.

Yönetim kısmı

Sensör ve sürücüleri kullandığınız hub yardımı ile yönetebilmek için ya mobil uygulama ya da yine lego’nun kendi kontrolcüsünü kullanabilirsiniz. Öncelikle kendi kontrolcüsüne bir bakalım. Uzak Kontrolcü (remote control) Bluetooth üzerinden 2 eksenli olarak yönetilebilecek şekilde kullanılmaktadır. Çalışabilmesi için 4 AAA pil gerekmektedir.

Uzak kontrolcüsü alternatifi olarak mobil cihazlara kurulabilen Technic CONTROL+, Powered Up App ve Lego Boost, Mindstorm uygulamaları bulunmaktadır. Bunlar çeşitli durumlar için farklı arayüzler sunmasına rağmen önerilen uygulama Powered Up App olarak sunulmaktadır. Powered Up App uygulaması ile görsel kod blokları ile geliştirme yapabildiğiniz gibi hub’ınızın desteği varsa Python üzerinde de geliştirme yapabilmektesiniz.

Ayrıca kendi bilgisayarınızda web arayüzü üzerinden Python ile kodlama yapmak isterseniz PyBricks ile bunu yapabilirsiniz. Tabi ki bunun için PyBricks firmware’ünü hub’ınıza yüklemeniz gerekmektedir.

Tam olarak bu alan benim incelediğim ve geliştirmeye çok açık alan olarak yazılım ve donanımın entegre olduğu güzel bir alan. Ama şuan için bu kadar ile bırakmaktayım.

Sensör ve Sürücüler

Ekosistemde çeşitli sensör ve sürücüler bulunmakta. Bu konuda özellikle Lego Technic Çark’ları ile apayrı bir yazı da hazırlamayı düşünüyorum ama şimdilik özet geçmek en iyisi. Ekosistemde şuan için aşağıdaki sensörler bulunmaktadır:

  • Hareket Sensörü
  • Eğim Sensörü
  • Renk Sensörü
  • Mesafe Sensörü
  • Dokunma Sensörü

Ayrıca aşağıdaki motorlar da bulunmaktadır. Bu motorlar tork değerleri, RPM değerleri, yan açıda olması, sürekli dönmesi gibi çeşitli ihtiyaçlar için kullanılmaktadır. Bu konuda ayrı bir yazı da yazmayı planlıyorum.

  • WeDo 2.0 orta motor (2016)
  • Boost Orta Motor (2017)
  • Tren Motoru (2018)
  • Teknik L Motor (2019)
  • Teknik XL Motor (2019)
  • Orta Açısal Motor (2020)
  • Geniş Açısal Motor (2020)
  • Küçük Açısal Motor (2021)

Teknik parçaları ile sonsuz yaratıcılık

Temel bileşenler sonrasında Lego Technic parçaları ile tamamen hayal gücünüze göre farklı işlevsellikler kazandırabilirsiniz.

Bu yazı temel ekosistemi anlatabilmek için yeterli olduğunu düşünüyorum. Umarım güzel çalışmalar yapıp, herhangi bir yerden paylaşabilirsiniz.

--

--

Ali Orhun Akkirman

Sistem Yönetim Yazılım Geliştirme Takım Lideri @HAVELSAN